Po naszymu
Fraszołki czyli Fraszki śląskie znalezione w sieci...
Fraszołka 1
Łod roboty pokrziwiony,
Poszoł starzik na pyndzyjo.
Dyć hned umar umynczony,
Marudzyniym do znudzynio.
Bo z chłopami som kłopoty,
Jak niy styknie im roboty!
Fraszołka 2
Fest sie baba przikozała:
Łod dziś byda szporowała!
Koniec z szinkom i wosztami
I inkszymi gupotami!
Ale jutro zmiyni zdanie,
Jak przi fajnym sklepie stanie?
Fraszołka 3
Ciotka Trudka w Niymcach miyszko.
Pakety jak było ciynżko,
Nom do Polski przisyłała,
A dzisioj sie pogniywała.
Ale ło co ciotce chodzi,
Że nom lepij sie powodzi?
Fraszołka 4
Jedyn orzeł, ptok nad ptoki,
Umysł mioł niyzbyt szyroki.
W telewizjo ślypia wlepiył
I tak swoja dusza krzepiył.
Połoglondoł kryminały,
Pogupiały serial cały,
Komedyje i horrory,
Film fantasy i love story.
Dyć łod tego łoglondanio,
Zmiyniył sie niy do poznanio
I zmarnioł, że patrzeć przikro.
Hned tyż skrzidła mu zaniknom!
Fraszołka 5
Jork za straszne wyrobianie,
Dostoł szmary czyli lanie.
By go ku lepszymu skludzić,
By wyszoł synek na ludzi!
A że takie som metody?
Wychowanie to niy słodycz!
Fraszołka 6
Fest zgorszyli sie w niedziele,
Że sie pierdnył chop w kościele.
A niy ruszo ich, że pije,
Że baba i dziecka bije!
Fraszołka 7
Coby smak na jabka zabić,
Poszoł Hynio jabka habić.
Ale somsiod go wystraszoł,
Jak na drzewie siedzioł z taszom
I jak uciekoł bez płoty,
To potargoł sie galoty.
Te życie to sztyjc kłopoty!
Fraszołka 8
Już mom wszystke ciasne bluzki,
Bo lubia rolady i kluski
I modro kapusta i sos....
Jym to dziś łostatni roz!
Fraszołka 9
Starzik kurził fest i pioł,
A i tak se sto lot żoł!
Choć bez kurzynio i picio,
Miołby jeszcze wiyncyj z życio!
Fraszołka 10
W post i popielcowo szczoda,
Tustego nom czwortku szkoda!
Bo choć cholestyrol szkodzi,
To tuste nom chyntnie wchodzi
Gymbom w brzuch! Aże spuch!
Przeca to szkodzi, niy rozumiycie?
No ja! Wy rozum mocie na diycie!
Fraszołka 11
W cyntrum miasta dnia kożdego,
Trefisz dycki co nowego:
Jedyn żebrze, drugi prosi,
Cygon rzyko, kartka nosi.
Tyn zbiyro na operacjo,
Drugi dzieciom na kolacjo,
Juzaś inny coś sprzedowo
I kaseta wcisko nowo.
Sztyjc promocjo, sztyjc żebranie,
Sprzedowanie, wariowanie!
Już od tego biere s.....
Fraszołka 12
W jednym chlywie miyszkoł woł.
Mało żar, jeszcze mnij pioł,
Chyntny za dwóch do roboty.
Małe były z nim kłopoty.
Ale roz sie zmiyniył woł !
Wiyncyj żar i wiyncyj pioł,
A robioł co sie opłaci
I...
Padali mu: "Honor tracisz"!
Woł sie nowe znod zadanie:
Robi w Betlejym za łogrzywanie !
Fraszołka 13
Downij kedy prziszła zima,
Mrozy ciynżko było szczimać!
W cołkij chałpie niy polyli,
Yno w kuchni, kaj warzyli.
Dycki wtedy chorowali.
Łod zarazy umiyrali.
Dzisioj pigułki łykomy
I na pora dni lygomy.
Downij jadło łoszczyndzali
I czynsto niy dojodali.
A my sie tak futrujymy,
Że bez zima fest rubnymy !
Fraszołka 14
Kożdy z Wos niych nojprzod pozno,
Doporzondku swoje gniozdo.
Potym chałpy, pola, drzewa,
Stowy kościoł, kolor nieba...
Trza ze swoim poczuć wiynzi,
A niy jak te gupie gynsi !
Bo na Ślonsku niy gyngajom
I na swoje uważajom !
Chociaż cudzy kraj zwiedzajom,
Swoim yno stronom pszajom.
Tu sie żyjom, tu miyszkajom
I na swoim umiyrajom !
Fraszołka 15
W zimno jesiyń, w mroźno zima,
Trzeba nom sie zdrowo trzimać !
Wiync jydz czosnek do wszystkigo,
Do zupu i do drugigo
Danio, jydz tyż do śniodanio.
Ale?
Bydziesz ciynżki do wonianio !
Fraszołka 16
Jak wom już przelecom latka,
To w Dziyń Babci i w Dziyń Dziadka
Podziynkujcie bocianowi,
Kapuście czy aniołkowi,
Abo możno Ponboczkowi,
Że mocie wnukow ze sto
I wos mo nerwować kto!
Fraszołka 17
Dieta fest łodchudzanego,
To przeca je nic trudnego !
A jak już mi głod doskwiyra,
Pija kawa jak siykyra,
Zakurza sie cygareta,
Dźwigna piwo, szczela seta.
Gdy to jeszcze niy pomoże,
To sie wosztu zjym w komorze !
Tak to dziynnie pościć szłoby,
Yno szkoda mi wontroby !
Fraszołka 18
Ludzie w świynta wielkanocne,
Warzom jajec pełne kopce !
Kupujom tyż balerony,
Woszt do grzonio i wyndzony,
Jakoś kaczka i rolady
I coś jeszcze na łobiady.
Potym jeszcze apluziny,
Liter gorzołki, parfiny,
Cygarety i kroszonki
I coś jeszcze dlo małżonki.
Zmynczoni tym rychtowaniym,
W świynta drzymiom na tapczanie.
Wiync sie pytom: O Gupoto !
Czy zmartwychwstoł Chrystus po to?
Fraszołka 19
Jedyn modny szpok, na lato,
Chcioł sie kupić depilator.
I jak zgolył wszyske piora,
To mioł w gnioździe awantura.
Kos, na dziób doł zonynmbrele
I naciongnył sie łolejym.
Legnył, zaczon łopalanie,
Wtym go kot zjod na śniodanie.
Uważejcie na nowości,
Idzie mieć niyprzijymności !
Fraszołka 20
Ludzie ekologio smolom
I sztyjc w piecu mułym polom.
Dymiom domy i kotłownie,
Elektrownie, maszynownie,
W autach z wydychowyj rury,
Lecom w niebo dymu chmury.
W lufcie tym sie trujom ptoki
I uciekajom boroki.
Dobre pomysły bociany majom,
Że sezon grzywczy w Afryce spyndzajom !
Fraszołka 21
Wyłysioł pies przi łogonie
I sie niy podoboł żonie.
Wiync sie wziyna psa nowego,
Pudla fest łogoniastego.
Ale dugo sie niy pszoli
Bo sie pudel doł ogolić !
Fraszołka 22
Jak kto loto na zolyty,
To pamiyntać musi przi tym,
By sie w piorka fest wystroić
I tym, czym sie do, pochwolić.
Ludzie pszajom bogatymu
I w gymbie przemondrzałymu.
Jak chop mo auto, chałpa, komputer...
Wyboczom mu, że je darymny futer !
Uwe i Wili
Uwe i Wili w jednej stali wili,
Uwe na wierchu, a Wili na dole.
Uwe spokojny nie wadzi nikomu,
a Wili wyrabioł choby we stodole.
To pies, to hazok, ciepał w nim ryczkami,
Gupioł i turpioł durch trzaskoł dźwierzami.
A kady szczykać naczął z gazpatronów,
To dymu pełno było w cołkim domu
Uwe sie wnerwił i ślozł na dół do niego
I pado: "Wili, jo nie strzymia tego!"
A Wili na to: "Co komu do jemu, a jemu do komu,
Ty pieroński giździe, jo jest w swoim domu."
Uwe po gowie poskrobał sie ino,
Poszoł do siebie i coś medytował...
Rano Wili jeszcze na szezlongu chrapie,
Naraz mu coś z gipsdeki na kichol kapie.
Serwoł sie Wili, leci ku górze.
Trzasko ! Zawarte! Filuje se przez dziurze
"Herr Jezu" co widzi całko izba w wodzie,
a Uwe se siedzi z wędkom na komodzie.
"Was machts du, Uwe", "Jo se fisza łowie"
"Du bist Idiot, mnie kapie po gowie!"
A Uwe mu na to: "Co komu do jemu, a jemu do komu,
Ty pieroński giździe, jo jest sie w domu."
I na tym by mogli skończyć ta bajeczka,
Ale naraz Wili po schodach kulo dynamitu beczka
Stawia beczka pod stokiem segmentu M-4,
A Uwe na gramofonie gra modne szlagiery
Wili lont zapalił, pierdło jak tauzent diobłow
A ...drzwirzy nie rozwalił.
Uwe chichrac się zaczął ino i pado: Człowiecze!
W naszym budownictwie gipsdeka nie ciecze !
Inna wersja - Wili a Szwili
Wili a Szwili w jednym hausie żyli
Wili na wirchu a Szwili na dole
Wili spokojen nie wadził nikomu
Szwili pierońskie wyczynioł swawole
To pies, to hazok, strzeloł z plastpatronów
Skirz tego dymu było w cołkim domu
Roz gdy mu Szwili poszczuł żona kotym
Wkurzył sie Wili, ślas na sam i pado:
"Szwili nie tumpej, jo mom herzklekoty
A moja staro cięgim łazi blado..."
A tyn mu na to:
"Co komu do jemu, do jemu co komu
Ty piroński giździe, jo jest w swoim domu..."
Cóż buło robić? Kopnył se kocura
Odloł sie w antreju i poszoł na góra...
Rano se Szwili durś a cięgim chrapie
A tu z gipsdeki cuś na pukiel kapie
Zerwoł sie z riczki i ciśnie na góra
Filuje bez dziura... Wasertafla !
Cołki zimer w wodzie !
A ten ciol gupi siedzi na komodzie !
"Wili co sam robisz?"
"Fiszy sobie łowie..."
"Du bist sam idiot! Mnie kapie po gowie!"
A tyn mu na to:
"Co komu do jemu, do jemu co komu
Ty piroński giździe jo jest w swoim domu!
Kto grandom zaczyno, tyn kończy na grandzie.
Wy pirońskie gizdy... My som w fatrów landzie!"
Lokomotywa
Jest na banhowie ciynszko maszyna
Rubo jak kachlok niy limuzyna,
Stoji i dycho, parsko i zipie,
A hajer jeszcze wongiel w nia sypie.
Potym wagony podopinali
I całym szfongym kajś pojechali.
W pierwszym siedziały se dwa Hanysy,
Jedyn kudłaty, a drugi łysy,
Prawie do siebie nic nie godali,
Bo się do kupy jeszcze niy znali.
W drugim jechała banda goroli,
Wiyźli ze sobą krzinka jaboli
I pełne kofry samych presworsztof
I kabanina prościutko z rusztu.
Pili i żarli, jeszcze śpiywali,
Potym bez łokno wszyscy żigali.
W czecim Cygony, Żydy, Araby,
A w czwortym jechały zaś same baby.
W piontym zaś Ruski. Ci mieli życie!
Sasza łożarty siedzioł na tricie.
Gwiozdy moił na czopce, stargane łachy,
Krziwiył pycholem i ciepoł machy.
A w szóstym zaś były same armaty,
Co je wachowoł jakiś puklaty.
W siódmym dwa szranki, pufy, wertikoł,
Smyczy maszyna może do nikąd.
Jak przejyżdżali bez śląskie Piekary
Kaj wom to robiom kółka do kary,
Maszyna sztopła! Kory śleciały
I kożdy lotoł jak pogupiały.
To jakiś ciućmok i łajza!
Ciupnął i ślimtoł gynał na glajzach.
Mog iść do haźla abo do lasa,
Niy pokazywać tego mamlasa!
Potym mu ale do szmot nakopali,
Maszyna ruszyła, cug jechoł dali.
Bez pola, lasy, góry, tunele,
Dar za sobom samym te duperele
Aż się zagrzoły te biydne glajzy,
Maszyna sztopła i koniec rajzy.
Źródło: Dziennik Zachodni, 29 listpada 2002 roku Julian Tuwim "Lokomotywa" w przekładzie na gwarę Alessandro Amenta doktorant polonistyki Uniwersytet La Sapienza w Rzymie.
Pan Hilary
W Zobrzu, w familoku starym,
Miyszkoł jedyn chop, Hilary.
Mioł on pamiynć pieronowo
I jak yno ruszoł gową,
To dzieje spominoł stare:
- Kiedy piyrszy mioł zygarek,
- Jak konie były na grubie,
- Godoł jak sie piyrze szkubie,
- Kaj utopki w stowie żyją,
- Czamu łożyroki piją,
- Na co były biydaszyby,
- Kiedy rosną wielge grziby
- Kaj król dycki piechty łazi...
...ale kaj se brele wraził,
To Hilary zapomino,
Choć jeszcze mioł je przed chwilą!
Bestoż z niyszczynśliwą miną
Cołko chałpa przeszukuje
I pierońsko pieronuje.
Ale se niy myślcie wcale,
Że w tym poszukiwań szale,
W izbie delówka pozrywo.
Tak to na Śląsku niy bywo!
Wiync co zrobioł nasz Hilary?
A dyć obyczajym starym,
Jak to pobożno duszyczka,
Porzykoł do Antoniczka,
Tego patrona świyntego,
Od wszyskigo zgubionego.
Świynty drapko go wysuchoł
I tak padoł mu na ucho:
Ach Hilary! Ty Gorolu!
Dyć mosz brele na kicholu!
Pan Hilary - inno wersja
Loto, tyro pan Hilary, do dekla mu piere
Bo kajś ten boroczek posioł swoi brele.
Szuko w galotach, kabot obmacuje,
Przewraco szczewiki, psińco znajduje.
Bajzel w szranku i w byfyju
Tera leci do antryju.
"kurde" - woła - "kurde bele!
Ktoś mi rombnoł moi brele!"
Wywraco leżanka i pod nią filuje,
Borok sie wnerwio, gnatow już nie czuje.
Sztucho w kachloku, kopie w kredynsie,
Glaca spocona, caly się trzynsie.
Pieroński brele na amyn kajś wcisnyło
Za oknym już downo blank sie sciymniło
Do zrzadla oroz zaglondo Hilary-
Aż mu po puklu przefurgły ciary.
Spoziyro na kichol, po łepie sie puko,
Bo znejdly sie brele - te, co tak ich szukoł.
Czy to ni ma gańba? - Powiydzcie sami,
Mieć brele na nosie a szukać pod ryczkami.
Murzynek Bambo
W Africe miyszko Bambo, Murzynek,
Blank czorny, mały lokaty synek.
Czorno mo matka, łojca czornego,
Ujka i ciotka, dziadka i ... kożdego.
Mo piykno chałpa - by ją zbudować
trza mieć patyki, deski i trowa.
Bo przeca lepszyj chałpy nie trzeba
Jak sie rok caly hyc leje z nieba.
Bestoż to sagie są Afrykony
I mało kery je łobleczony.
Bestoż fest dużo se uszporują
Bo czopek, mantli...nic niy kupują.
Bambo Murzinek to mądry synek....
I niy mo w szkole samych jedynek.
Bo sie mądrości wkłodo do gowy
W swyj afrykońskij szkole ze trowy.
W szkole tyj niy ma ławek, tablicy
I gimnastycznyj sali - by ćwiczyć.
Tam wszyscy afrykońscy szkolorze
Mają sie od nos troszyczka gorzyj,
Bo brak im heftów, taszy z książkami,
Bestoż po piosku piszą palcami.
Lecz skuli tego tyż fajnie mają,
Bo im nic do dom niy zadowają!
Jak już Murzinki w szkole głód mają
To przerwa robią i se śniodają.
Ale niy mają tasz ze sznitami,
Ani sklepiku ze kołoczkami.
Głodny Murzinek se w las zaleci,
By se na drzewie fest pomaszkecić.
Może se urwać figi, daktyle
Lub po banany na drzewo wylyźć.
A jak go suszy to zamiast Coli
Na fest sie wielko palma wgramoli,
Kaj sie napije bardzo zdrowego,
Mlyczka z łorzecha kokosowego.
My tu na Śląsku, czy tam daleko,
Za siódmom górą, za siódmom rzeką...
Mieszkają ludzie - kożdy w swym domu
I to niy wadzi przeca nikomu,
Że jedyn jy kołocz a inny daktyle.
Porozmyślej o tym choćby przez chwilę!
Paulek i Gustlik
(na podstawie bajki Aleksandra Fredry. Paweł i Gaweł.)
Paulek i Gustlik razym se miyszkali.
Swady niy mieli, ani sie niy prali,
Bo Gustlik to chop pieronym spokojny.
Niy cis sie nigdy ku swadzie, do wojny.
Dycki gazeta czytoł lub groł w szkata,
Bądź se legnął, jak to na stare lata.
W swyj izbie na wiyrchu był w niebo wziynty,
Jak mioł co lubioł, czyli spokój świynty.
Paulek w tyj chałpie na dole mioł izba
I choć do tego niy chcioł sie prziznać,
Waryjot z niego był fest pofyrtany.
Myśliwca udowoł dycki nad ranym.
Trąbioł w goń sygnały, chytoł hazoki,
Na fazany szczyloł i inne ptoki.
Lotoł drap przy tym z izby do antryja
I na leżanka skokoł ze bifyja.
Biydok Gustlik skiż tego wyrobiania,
Gowa mioł wielgo jak na jesiyń bania.
Leci po prośbie: Pauleczku kochany!
Byćże tak choć ciszyj trocha nad ranym,
Bo żyje sie ciynżko i usnąć niy idzie.
Czamu rojbrujesz tak bez cołki tydziyń?
A Paulek na to: Ciś stąd gupia małpo,
Przeca se moga co chca robić z chałpą!
Możno dwa tydnie od zdarzynio tego,
W tyj chałpie dzioło sie coś blank inkszego.
Paulek sie jeszcze pod pierzinką grzeje
I mu sie na łeb coś z gipsdeki leje.
Bestoż klnie zmierzły i ślypia łotwiyro,
A tu je mokre praje cołkie wyro.
Drap na góra leci fest znerwowany,
Że niy poradzi poleżeć nad ranym.
Klup! Zawrzyte dźwiyrza. Bez dziurka kuknął
I praje zarozki z nerwów niy puknął.
Co ujrzoł? Woda? Co to je? - sie pyto.
Czamu ty Gustlik w chałpie ryby chytosz?
Na co woda w izbie i guminioki,
Na co wędki, kibel, hoczyk, chroboki...?
A Gustlik na to: Ciś stąd gupia małpo,
Przeca se moga co chca robić z chałpą!
Taki z bojeczki tyj morał płynie:
Gdyś wieprzkiem - inni ci jak świnie!
Na lipę
W hyc pod moimi liściami dychnąć se możesz.
Prosza, siednij se tukej, witom cie: Szczynść Boże!
Bo choć słoneczko gynał ze nieba blynduje,
To sie na moich liściach ukrop tyn sztopuje.
Tukej dycki fajnisty wiaterek zawiywo,
A we liściach szpok abo słowik piyknie śpiywo.
Powoniej tyż moje kwiotki. To z nich spijają
Pszczoły, kere potym złociutki miód dowają.
Legnij se tu ku mie! Niych listek mój opowiy
Ci jako bojka, cobyś lepij społ na zdrowie.
Widzisz tera, wiela poradza dać uciechy,
Choć niy rosną na mie jabka ani łorzechy.
Osioł bez taszy
Roz w robocie jedyn osioł,
Kanś se swoja tasza posioł,
Kaj na druge mioł śniodanie,
Sznity dwie i kompot z banie.
Ale głod mioł pieronowy
I sie wzion za żarcie trowy.
Do dziś zostoł przi tyj paszy,
Bo se jeszcze niy znod taszy.
Kiedyś na Ślonsku
Kiedyś na Ślonsku cołkimi dniami,
bjoły hanysy sie z gorolami.
Z godki szło poznać kery je kery,
bezto sie prali jak indjanery.
Chłopy z chłopami, baby z babami,
tłokli sie solo i rodzinami.
Chude szkelety, wyżarte byki
furgaly kable i scyzoryki.
Różne tu boły łomoty i trzaski,
lamynty, przeklyństfa, skomlynja i wrzaski.
W końcu Pon Boczek te larmo usłyszoł,
poważnie sie wnerwioł i wszystkich wymiyszoł.
Malice doł Zynka, Zbychowi doł Hajdla,
wcisnoł gorola rodzinie łod Zajdla.
Hanysa kupjoła se baba z Rzeszowa,
wdowa po jednym górniku z Knurowa.
Jygna łod Dziubów wyszła za wdowca
co Gierek w aktówce go przywióz ze Sosnowca.
Ginter kobjytka wzion se z Czeladz,
Pon Boczek pedzioł: że se poradzi.
Ksiegowo Kowalsko co mieszko w bloku
dostała Hanysa banioka z przetoku.
Zep z warszawiankom krótko jest w związku,
a juz zajyżdżo dziołcha po ślonsku.
Bajtle zaś łod nich próbują mówić
i choć to krojcoki dajom sie lubić.
Małe hanysy lubiom fandzolić
jak chcom znerwować małych goroli.
I teroz już wszyndzie, w kościele i szkole,
som i hanysy, som i gorole.
Jedni chcom drugim sie przypodobać,
bo hanys chce mówić, a gorol godać.
KREPEL
To już chyba wszyscy wjycie
Krepel dzisio najważniejszy przecie
Śwjynto krepla----czwortek tłusty
I ostatki i zapusty
Wszyski zisty na noc majom
Ludzie kreple dzisio jodajom
Taki jedyn yno dzień je w roku
Co momy krepel na kożdym kroku
Nie chca kołocza ani dorty
Dzisio krepel z filongym kożdej zorty
Jo jym wszyski---z marmeladom,
syrym,pudingym i szekuladom
Wjycie wszyscy to już tera
Dzisio krepla je zatela
Żodnymu go nie brakuje
Kożdy w doma go spucuje
Tłosty Czwortek
Dzisioj tłusty szczwortek momy
to krepelki sie wcinomy
Fest my sie nafechtowali
jak to ciasto wyrobjali
Fetu na to sie stopiło
i to wszysko usmażyło
Familijo sie zleciała
kożdo gymba krepla chciała
Kreple pjyknie lukrowane
rozmajtym filongym filowane
Wszyscy siedzom i wcinajom
dej jeszcze krepelka______tak godajom
"Oda do krepla"
Łoj ty kreplu moj kochany
tyś we tuszczu łokompany
Jo mom smaka durś na Ciebie
Jak Cie wcinom to żech w niebie
A twoj filong z marmeladom
Na kolana przed nim padom
Możesz być popudrowany
A najlepi lukrowany
Jo i tak Cie kreplu zjym
We tyn szwortek to już wiym!
Tusty szwortek!
Umazany pysk mioł Zepel
Bo już wcis niy jedyn krepel
Ołma krepli narobioła
Bezto rada z tego boła
Kreple w fecie upyrszczone
Na bronotno upieczone
Marmeladom filowane
Pudercukrym posypane
I choć kreplym sie byrkało
Hołdy krepli sie wcinało.
I zaś „Tusty szwortek” momy
Bezto zaś sie nawcinomy.
Roman Labiak
--------------------
Dzisioj kreple wcinejcie a łod jutra ło woga dbejcie.
"Pączuś..."
Dzisioj wszyndzie jo kroluja,
-we lostatki fest goruja...
Znanych prawie jak Łazuka,
-zy mie jednak dobro sztuka...
Pjynknych,pulchny-z marmeladom,
-wszyndzie dziś na stoł mie kładom...
Z namaszczyniym bjerom w rynce,
-kończa żywot w wielki mynce...
Pomamlajom, pożuchlajom,
-do żołondka pchajom z kawom...
Jo sie czasym tyż zbuntuja,
-z marmolady flek sklajstruja...
Tyla po mie pozostawiom...
-niych sie jutro z praniym "bawiom"!
B/P
"Zwada"
Krepel z pączkiem sie wadziyli
kery dowo wiyncyj siły
Kery lepszy
kery słodszy
Jaki filong
jest tyn gorszy
Czy tyn z lukrym
czy tyn z pudrym
Tymat już
sie stowoł nudnym
Z cołki haji niy wiedzieli
Że do tytki już wlecieli
Zjod ktoś krepla
Zjod i pączka
Wpadli biydne
w jedna ronczka
Fraszołka 1
Łod roboty pokrziwiony,
Poszoł starzik na pyndzyjo.
Dyć hned umar umynczony,
Marudzyniym do znudzynio.
Bo z chłopami som kłopoty,
Jak niy styknie im roboty!
Fraszołka 2
Fest sie baba przikozała:
Łod dziś byda szporowała!
Koniec z szinkom i wosztami
I inkszymi gupotami!
Ale jutro zmiyni zdanie,
Jak przi fajnym sklepie stanie?
Fraszołka 3
Ciotka Trudka w Niymcach miyszko.
Pakety jak było ciynżko,
Nom do Polski przisyłała,
A dzisioj sie pogniywała.
Ale ło co ciotce chodzi,
Że nom lepij sie powodzi?
Fraszołka 4
Jedyn orzeł, ptok nad ptoki,
Umysł mioł niyzbyt szyroki.
W telewizjo ślypia wlepiył
I tak swoja dusza krzepiył.
Połoglondoł kryminały,
Pogupiały serial cały,
Komedyje i horrory,
Film fantasy i love story.
Dyć łod tego łoglondanio,
Zmiyniył sie niy do poznanio
I zmarnioł, że patrzeć przikro.
Hned tyż skrzidła mu zaniknom!
Fraszołka 5
Jork za straszne wyrobianie,
Dostoł szmary czyli lanie.
By go ku lepszymu skludzić,
By wyszoł synek na ludzi!
A że takie som metody?
Wychowanie to niy słodycz!
Fraszołka 6
Fest zgorszyli sie w niedziele,
Że sie pierdnył chop w kościele.
A niy ruszo ich, że pije,
Że baba i dziecka bije!
Fraszołka 7
Coby smak na jabka zabić,
Poszoł Hynio jabka habić.
Ale somsiod go wystraszoł,
Jak na drzewie siedzioł z taszom
I jak uciekoł bez płoty,
To potargoł sie galoty.
Te życie to sztyjc kłopoty!
Fraszołka 8
Już mom wszystke ciasne bluzki,
Bo lubia rolady i kluski
I modro kapusta i sos....
Jym to dziś łostatni roz!
Fraszołka 9
Starzik kurził fest i pioł,
A i tak se sto lot żoł!
Choć bez kurzynio i picio,
Miołby jeszcze wiyncyj z życio!
Fraszołka 10
W post i popielcowo szczoda,
Tustego nom czwortku szkoda!
Bo choć cholestyrol szkodzi,
To tuste nom chyntnie wchodzi
Gymbom w brzuch! Aże spuch!
Przeca to szkodzi, niy rozumiycie?
No ja! Wy rozum mocie na diycie!
Fraszołka 11
W cyntrum miasta dnia kożdego,
Trefisz dycki co nowego:
Jedyn żebrze, drugi prosi,
Cygon rzyko, kartka nosi.
Tyn zbiyro na operacjo,
Drugi dzieciom na kolacjo,
Juzaś inny coś sprzedowo
I kaseta wcisko nowo.
Sztyjc promocjo, sztyjc żebranie,
Sprzedowanie, wariowanie!
Już od tego biere s.....
Fraszołka 12
W jednym chlywie miyszkoł woł.
Mało żar, jeszcze mnij pioł,
Chyntny za dwóch do roboty.
Małe były z nim kłopoty.
Ale roz sie zmiyniył woł !
Wiyncyj żar i wiyncyj pioł,
A robioł co sie opłaci
I...
Padali mu: "Honor tracisz"!
Woł sie nowe znod zadanie:
Robi w Betlejym za łogrzywanie !
Fraszołka 13
Downij kedy prziszła zima,
Mrozy ciynżko było szczimać!
W cołkij chałpie niy polyli,
Yno w kuchni, kaj warzyli.
Dycki wtedy chorowali.
Łod zarazy umiyrali.
Dzisioj pigułki łykomy
I na pora dni lygomy.
Downij jadło łoszczyndzali
I czynsto niy dojodali.
A my sie tak futrujymy,
Że bez zima fest rubnymy !
Fraszołka 14
Kożdy z Wos niych nojprzod pozno,
Doporzondku swoje gniozdo.
Potym chałpy, pola, drzewa,
Stowy kościoł, kolor nieba...
Trza ze swoim poczuć wiynzi,
A niy jak te gupie gynsi !
Bo na Ślonsku niy gyngajom
I na swoje uważajom !
Chociaż cudzy kraj zwiedzajom,
Swoim yno stronom pszajom.
Tu sie żyjom, tu miyszkajom
I na swoim umiyrajom !
Fraszołka 15
W zimno jesiyń, w mroźno zima,
Trzeba nom sie zdrowo trzimać !
Wiync jydz czosnek do wszystkigo,
Do zupu i do drugigo
Danio, jydz tyż do śniodanio.
Ale?
Bydziesz ciynżki do wonianio !
Fraszołka 16
Jak wom już przelecom latka,
To w Dziyń Babci i w Dziyń Dziadka
Podziynkujcie bocianowi,
Kapuście czy aniołkowi,
Abo możno Ponboczkowi,
Że mocie wnukow ze sto
I wos mo nerwować kto!
Fraszołka 17
Dieta fest łodchudzanego,
To przeca je nic trudnego !
A jak już mi głod doskwiyra,
Pija kawa jak siykyra,
Zakurza sie cygareta,
Dźwigna piwo, szczela seta.
Gdy to jeszcze niy pomoże,
To sie wosztu zjym w komorze !
Tak to dziynnie pościć szłoby,
Yno szkoda mi wontroby !
Fraszołka 18
Ludzie w świynta wielkanocne,
Warzom jajec pełne kopce !
Kupujom tyż balerony,
Woszt do grzonio i wyndzony,
Jakoś kaczka i rolady
I coś jeszcze na łobiady.
Potym jeszcze apluziny,
Liter gorzołki, parfiny,
Cygarety i kroszonki
I coś jeszcze dlo małżonki.
Zmynczoni tym rychtowaniym,
W świynta drzymiom na tapczanie.
Wiync sie pytom: O Gupoto !
Czy zmartwychwstoł Chrystus po to?
Fraszołka 19
Jedyn modny szpok, na lato,
Chcioł sie kupić depilator.
I jak zgolył wszyske piora,
To mioł w gnioździe awantura.
Kos, na dziób doł zonynmbrele
I naciongnył sie łolejym.
Legnył, zaczon łopalanie,
Wtym go kot zjod na śniodanie.
Uważejcie na nowości,
Idzie mieć niyprzijymności !
Fraszołka 20
Ludzie ekologio smolom
I sztyjc w piecu mułym polom.
Dymiom domy i kotłownie,
Elektrownie, maszynownie,
W autach z wydychowyj rury,
Lecom w niebo dymu chmury.
W lufcie tym sie trujom ptoki
I uciekajom boroki.
Dobre pomysły bociany majom,
Że sezon grzywczy w Afryce spyndzajom !
Fraszołka 21
Wyłysioł pies przi łogonie
I sie niy podoboł żonie.
Wiync sie wziyna psa nowego,
Pudla fest łogoniastego.
Ale dugo sie niy pszoli
Bo sie pudel doł ogolić !
Fraszołka 22
Jak kto loto na zolyty,
To pamiyntać musi przi tym,
By sie w piorka fest wystroić
I tym, czym sie do, pochwolić.
Ludzie pszajom bogatymu
I w gymbie przemondrzałymu.
Jak chop mo auto, chałpa, komputer...
Wyboczom mu, że je darymny futer !
Uwe i Wili
Uwe i Wili w jednej stali wili,
Uwe na wierchu, a Wili na dole.
Uwe spokojny nie wadzi nikomu,
a Wili wyrabioł choby we stodole.
To pies, to hazok, ciepał w nim ryczkami,
Gupioł i turpioł durch trzaskoł dźwierzami.
A kady szczykać naczął z gazpatronów,
To dymu pełno było w cołkim domu
Uwe sie wnerwił i ślozł na dół do niego
I pado: "Wili, jo nie strzymia tego!"
A Wili na to: "Co komu do jemu, a jemu do komu,
Ty pieroński giździe, jo jest w swoim domu."
Uwe po gowie poskrobał sie ino,
Poszoł do siebie i coś medytował...
Rano Wili jeszcze na szezlongu chrapie,
Naraz mu coś z gipsdeki na kichol kapie.
Serwoł sie Wili, leci ku górze.
Trzasko ! Zawarte! Filuje se przez dziurze
"Herr Jezu" co widzi całko izba w wodzie,
a Uwe se siedzi z wędkom na komodzie.
"Was machts du, Uwe", "Jo se fisza łowie"
"Du bist Idiot, mnie kapie po gowie!"
A Uwe mu na to: "Co komu do jemu, a jemu do komu,
Ty pieroński giździe, jo jest sie w domu."
I na tym by mogli skończyć ta bajeczka,
Ale naraz Wili po schodach kulo dynamitu beczka
Stawia beczka pod stokiem segmentu M-4,
A Uwe na gramofonie gra modne szlagiery
Wili lont zapalił, pierdło jak tauzent diobłow
A ...drzwirzy nie rozwalił.
Uwe chichrac się zaczął ino i pado: Człowiecze!
W naszym budownictwie gipsdeka nie ciecze !
Inna wersja - Wili a Szwili
Wili a Szwili w jednym hausie żyli
Wili na wirchu a Szwili na dole
Wili spokojen nie wadził nikomu
Szwili pierońskie wyczynioł swawole
To pies, to hazok, strzeloł z plastpatronów
Skirz tego dymu było w cołkim domu
Roz gdy mu Szwili poszczuł żona kotym
Wkurzył sie Wili, ślas na sam i pado:
"Szwili nie tumpej, jo mom herzklekoty
A moja staro cięgim łazi blado..."
A tyn mu na to:
"Co komu do jemu, do jemu co komu
Ty piroński giździe, jo jest w swoim domu..."
Cóż buło robić? Kopnył se kocura
Odloł sie w antreju i poszoł na góra...
Rano se Szwili durś a cięgim chrapie
A tu z gipsdeki cuś na pukiel kapie
Zerwoł sie z riczki i ciśnie na góra
Filuje bez dziura... Wasertafla !
Cołki zimer w wodzie !
A ten ciol gupi siedzi na komodzie !
"Wili co sam robisz?"
"Fiszy sobie łowie..."
"Du bist sam idiot! Mnie kapie po gowie!"
A tyn mu na to:
"Co komu do jemu, do jemu co komu
Ty piroński giździe jo jest w swoim domu!
Kto grandom zaczyno, tyn kończy na grandzie.
Wy pirońskie gizdy... My som w fatrów landzie!"
Lokomotywa
Jest na banhowie ciynszko maszyna
Rubo jak kachlok niy limuzyna,
Stoji i dycho, parsko i zipie,
A hajer jeszcze wongiel w nia sypie.
Potym wagony podopinali
I całym szfongym kajś pojechali.
W pierwszym siedziały se dwa Hanysy,
Jedyn kudłaty, a drugi łysy,
Prawie do siebie nic nie godali,
Bo się do kupy jeszcze niy znali.
W drugim jechała banda goroli,
Wiyźli ze sobą krzinka jaboli
I pełne kofry samych presworsztof
I kabanina prościutko z rusztu.
Pili i żarli, jeszcze śpiywali,
Potym bez łokno wszyscy żigali.
W czecim Cygony, Żydy, Araby,
A w czwortym jechały zaś same baby.
W piontym zaś Ruski. Ci mieli życie!
Sasza łożarty siedzioł na tricie.
Gwiozdy moił na czopce, stargane łachy,
Krziwiył pycholem i ciepoł machy.
A w szóstym zaś były same armaty,
Co je wachowoł jakiś puklaty.
W siódmym dwa szranki, pufy, wertikoł,
Smyczy maszyna może do nikąd.
Jak przejyżdżali bez śląskie Piekary
Kaj wom to robiom kółka do kary,
Maszyna sztopła! Kory śleciały
I kożdy lotoł jak pogupiały.
To jakiś ciućmok i łajza!
Ciupnął i ślimtoł gynał na glajzach.
Mog iść do haźla abo do lasa,
Niy pokazywać tego mamlasa!
Potym mu ale do szmot nakopali,
Maszyna ruszyła, cug jechoł dali.
Bez pola, lasy, góry, tunele,
Dar za sobom samym te duperele
Aż się zagrzoły te biydne glajzy,
Maszyna sztopła i koniec rajzy.
Źródło: Dziennik Zachodni, 29 listpada 2002 roku Julian Tuwim "Lokomotywa" w przekładzie na gwarę Alessandro Amenta doktorant polonistyki Uniwersytet La Sapienza w Rzymie.
Pan Hilary
W Zobrzu, w familoku starym,
Miyszkoł jedyn chop, Hilary.
Mioł on pamiynć pieronowo
I jak yno ruszoł gową,
To dzieje spominoł stare:
- Kiedy piyrszy mioł zygarek,
- Jak konie były na grubie,
- Godoł jak sie piyrze szkubie,
- Kaj utopki w stowie żyją,
- Czamu łożyroki piją,
- Na co były biydaszyby,
- Kiedy rosną wielge grziby
- Kaj król dycki piechty łazi...
...ale kaj se brele wraził,
To Hilary zapomino,
Choć jeszcze mioł je przed chwilą!
Bestoż z niyszczynśliwą miną
Cołko chałpa przeszukuje
I pierońsko pieronuje.
Ale se niy myślcie wcale,
Że w tym poszukiwań szale,
W izbie delówka pozrywo.
Tak to na Śląsku niy bywo!
Wiync co zrobioł nasz Hilary?
A dyć obyczajym starym,
Jak to pobożno duszyczka,
Porzykoł do Antoniczka,
Tego patrona świyntego,
Od wszyskigo zgubionego.
Świynty drapko go wysuchoł
I tak padoł mu na ucho:
Ach Hilary! Ty Gorolu!
Dyć mosz brele na kicholu!
Pan Hilary - inno wersja
Loto, tyro pan Hilary, do dekla mu piere
Bo kajś ten boroczek posioł swoi brele.
Szuko w galotach, kabot obmacuje,
Przewraco szczewiki, psińco znajduje.
Bajzel w szranku i w byfyju
Tera leci do antryju.
"kurde" - woła - "kurde bele!
Ktoś mi rombnoł moi brele!"
Wywraco leżanka i pod nią filuje,
Borok sie wnerwio, gnatow już nie czuje.
Sztucho w kachloku, kopie w kredynsie,
Glaca spocona, caly się trzynsie.
Pieroński brele na amyn kajś wcisnyło
Za oknym już downo blank sie sciymniło
Do zrzadla oroz zaglondo Hilary-
Aż mu po puklu przefurgły ciary.
Spoziyro na kichol, po łepie sie puko,
Bo znejdly sie brele - te, co tak ich szukoł.
Czy to ni ma gańba? - Powiydzcie sami,
Mieć brele na nosie a szukać pod ryczkami.
Murzynek Bambo
W Africe miyszko Bambo, Murzynek,
Blank czorny, mały lokaty synek.
Czorno mo matka, łojca czornego,
Ujka i ciotka, dziadka i ... kożdego.
Mo piykno chałpa - by ją zbudować
trza mieć patyki, deski i trowa.
Bo przeca lepszyj chałpy nie trzeba
Jak sie rok caly hyc leje z nieba.
Bestoż to sagie są Afrykony
I mało kery je łobleczony.
Bestoż fest dużo se uszporują
Bo czopek, mantli...nic niy kupują.
Bambo Murzinek to mądry synek....
I niy mo w szkole samych jedynek.
Bo sie mądrości wkłodo do gowy
W swyj afrykońskij szkole ze trowy.
W szkole tyj niy ma ławek, tablicy
I gimnastycznyj sali - by ćwiczyć.
Tam wszyscy afrykońscy szkolorze
Mają sie od nos troszyczka gorzyj,
Bo brak im heftów, taszy z książkami,
Bestoż po piosku piszą palcami.
Lecz skuli tego tyż fajnie mają,
Bo im nic do dom niy zadowają!
Jak już Murzinki w szkole głód mają
To przerwa robią i se śniodają.
Ale niy mają tasz ze sznitami,
Ani sklepiku ze kołoczkami.
Głodny Murzinek se w las zaleci,
By se na drzewie fest pomaszkecić.
Może se urwać figi, daktyle
Lub po banany na drzewo wylyźć.
A jak go suszy to zamiast Coli
Na fest sie wielko palma wgramoli,
Kaj sie napije bardzo zdrowego,
Mlyczka z łorzecha kokosowego.
My tu na Śląsku, czy tam daleko,
Za siódmom górą, za siódmom rzeką...
Mieszkają ludzie - kożdy w swym domu
I to niy wadzi przeca nikomu,
Że jedyn jy kołocz a inny daktyle.
Porozmyślej o tym choćby przez chwilę!
Paulek i Gustlik
(na podstawie bajki Aleksandra Fredry. Paweł i Gaweł.)
Paulek i Gustlik razym se miyszkali.
Swady niy mieli, ani sie niy prali,
Bo Gustlik to chop pieronym spokojny.
Niy cis sie nigdy ku swadzie, do wojny.
Dycki gazeta czytoł lub groł w szkata,
Bądź se legnął, jak to na stare lata.
W swyj izbie na wiyrchu był w niebo wziynty,
Jak mioł co lubioł, czyli spokój świynty.
Paulek w tyj chałpie na dole mioł izba
I choć do tego niy chcioł sie prziznać,
Waryjot z niego był fest pofyrtany.
Myśliwca udowoł dycki nad ranym.
Trąbioł w goń sygnały, chytoł hazoki,
Na fazany szczyloł i inne ptoki.
Lotoł drap przy tym z izby do antryja
I na leżanka skokoł ze bifyja.
Biydok Gustlik skiż tego wyrobiania,
Gowa mioł wielgo jak na jesiyń bania.
Leci po prośbie: Pauleczku kochany!
Byćże tak choć ciszyj trocha nad ranym,
Bo żyje sie ciynżko i usnąć niy idzie.
Czamu rojbrujesz tak bez cołki tydziyń?
A Paulek na to: Ciś stąd gupia małpo,
Przeca se moga co chca robić z chałpą!
Możno dwa tydnie od zdarzynio tego,
W tyj chałpie dzioło sie coś blank inkszego.
Paulek sie jeszcze pod pierzinką grzeje
I mu sie na łeb coś z gipsdeki leje.
Bestoż klnie zmierzły i ślypia łotwiyro,
A tu je mokre praje cołkie wyro.
Drap na góra leci fest znerwowany,
Że niy poradzi poleżeć nad ranym.
Klup! Zawrzyte dźwiyrza. Bez dziurka kuknął
I praje zarozki z nerwów niy puknął.
Co ujrzoł? Woda? Co to je? - sie pyto.
Czamu ty Gustlik w chałpie ryby chytosz?
Na co woda w izbie i guminioki,
Na co wędki, kibel, hoczyk, chroboki...?
A Gustlik na to: Ciś stąd gupia małpo,
Przeca se moga co chca robić z chałpą!
Taki z bojeczki tyj morał płynie:
Gdyś wieprzkiem - inni ci jak świnie!
Na lipę
W hyc pod moimi liściami dychnąć se możesz.
Prosza, siednij se tukej, witom cie: Szczynść Boże!
Bo choć słoneczko gynał ze nieba blynduje,
To sie na moich liściach ukrop tyn sztopuje.
Tukej dycki fajnisty wiaterek zawiywo,
A we liściach szpok abo słowik piyknie śpiywo.
Powoniej tyż moje kwiotki. To z nich spijają
Pszczoły, kere potym złociutki miód dowają.
Legnij se tu ku mie! Niych listek mój opowiy
Ci jako bojka, cobyś lepij społ na zdrowie.
Widzisz tera, wiela poradza dać uciechy,
Choć niy rosną na mie jabka ani łorzechy.
Osioł bez taszy
Roz w robocie jedyn osioł,
Kanś se swoja tasza posioł,
Kaj na druge mioł śniodanie,
Sznity dwie i kompot z banie.
Ale głod mioł pieronowy
I sie wzion za żarcie trowy.
Do dziś zostoł przi tyj paszy,
Bo se jeszcze niy znod taszy.
Kiedyś na Ślonsku
Kiedyś na Ślonsku cołkimi dniami,
bjoły hanysy sie z gorolami.
Z godki szło poznać kery je kery,
bezto sie prali jak indjanery.
Chłopy z chłopami, baby z babami,
tłokli sie solo i rodzinami.
Chude szkelety, wyżarte byki
furgaly kable i scyzoryki.
Różne tu boły łomoty i trzaski,
lamynty, przeklyństfa, skomlynja i wrzaski.
W końcu Pon Boczek te larmo usłyszoł,
poważnie sie wnerwioł i wszystkich wymiyszoł.
Malice doł Zynka, Zbychowi doł Hajdla,
wcisnoł gorola rodzinie łod Zajdla.
Hanysa kupjoła se baba z Rzeszowa,
wdowa po jednym górniku z Knurowa.
Jygna łod Dziubów wyszła za wdowca
co Gierek w aktówce go przywióz ze Sosnowca.
Ginter kobjytka wzion se z Czeladz,
Pon Boczek pedzioł: że se poradzi.
Ksiegowo Kowalsko co mieszko w bloku
dostała Hanysa banioka z przetoku.
Zep z warszawiankom krótko jest w związku,
a juz zajyżdżo dziołcha po ślonsku.
Bajtle zaś łod nich próbują mówić
i choć to krojcoki dajom sie lubić.
Małe hanysy lubiom fandzolić
jak chcom znerwować małych goroli.
I teroz już wszyndzie, w kościele i szkole,
som i hanysy, som i gorole.
Jedni chcom drugim sie przypodobać,
bo hanys chce mówić, a gorol godać.
KREPEL
To już chyba wszyscy wjycie
Krepel dzisio najważniejszy przecie
Śwjynto krepla----czwortek tłusty
I ostatki i zapusty
Wszyski zisty na noc majom
Ludzie kreple dzisio jodajom
Taki jedyn yno dzień je w roku
Co momy krepel na kożdym kroku
Nie chca kołocza ani dorty
Dzisio krepel z filongym kożdej zorty
Jo jym wszyski---z marmeladom,
syrym,pudingym i szekuladom
Wjycie wszyscy to już tera
Dzisio krepla je zatela
Żodnymu go nie brakuje
Kożdy w doma go spucuje
Tłosty Czwortek
Dzisioj tłusty szczwortek momy
to krepelki sie wcinomy
Fest my sie nafechtowali
jak to ciasto wyrobjali
Fetu na to sie stopiło
i to wszysko usmażyło
Familijo sie zleciała
kożdo gymba krepla chciała
Kreple pjyknie lukrowane
rozmajtym filongym filowane
Wszyscy siedzom i wcinajom
dej jeszcze krepelka______tak godajom
"Oda do krepla"
Łoj ty kreplu moj kochany
tyś we tuszczu łokompany
Jo mom smaka durś na Ciebie
Jak Cie wcinom to żech w niebie
A twoj filong z marmeladom
Na kolana przed nim padom
Możesz być popudrowany
A najlepi lukrowany
Jo i tak Cie kreplu zjym
We tyn szwortek to już wiym!
Tusty szwortek!
Umazany pysk mioł Zepel
Bo już wcis niy jedyn krepel
Ołma krepli narobioła
Bezto rada z tego boła
Kreple w fecie upyrszczone
Na bronotno upieczone
Marmeladom filowane
Pudercukrym posypane
I choć kreplym sie byrkało
Hołdy krepli sie wcinało.
I zaś „Tusty szwortek” momy
Bezto zaś sie nawcinomy.
Roman Labiak
--------------------
Dzisioj kreple wcinejcie a łod jutra ło woga dbejcie.
"Pączuś..."
Dzisioj wszyndzie jo kroluja,
-we lostatki fest goruja...
Znanych prawie jak Łazuka,
-zy mie jednak dobro sztuka...
Pjynknych,pulchny-z marmeladom,
-wszyndzie dziś na stoł mie kładom...
Z namaszczyniym bjerom w rynce,
-kończa żywot w wielki mynce...
Pomamlajom, pożuchlajom,
-do żołondka pchajom z kawom...
Jo sie czasym tyż zbuntuja,
-z marmolady flek sklajstruja...
Tyla po mie pozostawiom...
-niych sie jutro z praniym "bawiom"!
B/P
"Zwada"
Krepel z pączkiem sie wadziyli
kery dowo wiyncyj siły
Kery lepszy
kery słodszy
Jaki filong
jest tyn gorszy
Czy tyn z lukrym
czy tyn z pudrym
Tymat już
sie stowoł nudnym
Z cołki haji niy wiedzieli
Że do tytki już wlecieli
Zjod ktoś krepla
Zjod i pączka
Wpadli biydne
w jedna ronczka