Historia e@mailem pisana :)
Historia e@mailem pisana :)
Historia naszego Jedłownika każdemu jest znana , jednak niektóre wiadomości pozostają zagadką i nie do końca można je umiejscowić. Tak jest właśnie z wiadomością , właściwie e- mailem od Pana Marcina Borgieł z Czechowic – Dziezic.
W połowie czerwca poprzez stronę naszej Dzielnicy www.jedlownik.pl , którą prowadzę dostałam e- mail w , którym Pan Marcin pyta mnie o Pomnik Powstańców Śląskich jaki znajdował się na cmentarzu przykościelnym do 1939 roku. Wiadomość mnie zdziwiła , bo jedyny Pomnik Powstańców jaki pamiętam jest na cmentarzu przy ul.Rogowskiej z ul.ks.Roboty.
Jak pisze dalej Pan Marcin :
„Inicjatorem budowy tego pomnika był mój nieżyjący już dziadek : Franciszek Krakowczyk - powstaniec śląski z Czyżowic. Odsłonięcia dokonał w latach 20-tych wojewoda Michał Grażyński. Posiadam dokładny opis tego pomnika a także wiele informacji pisemnych na ten temat, a także na temat powstań i kuźni polskości na tym terenie (notatki mojego dziadka - część, to dokumenty do Zbowid-u z lat 50-tych). Chętnie służę pomocą. Nie znalazłem informacji, czy w Jedłowniku znajduje się jakiś pomnik upamiętniający walkę powstańców o polskość.”
Odpisując wspomniałam o istniejącym pomniku i obiecałam poinformować się w tym temacie w Kancelarii parafialnej. Poprosiłam , również o zeskanowanie dokumentów dotyczących pomnika i przesłanie ich do mnie. Sprawę razem z dokumentami przedstawiłam w kancelarii parafialnej. Ksiądz Proboszcz o istnieniu tego pomnika również słyszał, jednak w archiwum parafialnym nie ma jak dotąd żadnej wzmianki na ten temat czy fotografii, więc sprawa zostaje otwarta i ks Proboszcz wyraził , również zainteresowanie tematem.
Ja postanowiłam więc „drążyć temat dalej” :)
Napisałam e-mail do Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Niestety stamtąd nie przyszła pomyślna wiadomość , jedyne fotografie z odsłonięć pomników przez wojewodę M. Grażyńskiego były , ale z Żor i Rybnika.
Skutkiem tej wiadomości był kolejny e- mail do Muzeum w Wodzisławiu Śląskim.
Przedstawiłam sprawę i poprosiłam o pomoc. Tu niestety , kolejny brak fotografii jednak informacje na temat pomnika są , co mnie ucieszyło.
Odpowiedź z muzeum :
„Jeżeli chodzi o ów pomnik to udało nam się znaleźć informację, że pomnik został wyburzony na zlecenie hitlerowców, którzy kazali pomnik zniszczyć samym powstańcom z Jedłownika, którzy w 1927 roku własnoręcznie go wybudowali. Oto nazwiska: Gardiusz Roman i Emil, Pękała Alfred, Cichy Karol, Grabiec Roman i inni. Poza tym jedyne zdjęcia jakie posiadamy dotyczą odsłonięcia nowego pomnika w 1972 roku”.
Poszukiwania fotografii trwają nadal. Stąd apel do Was kochani , którzy trzymacie w rękach ten numer naszej gazetki parafialnej o pomoc. Bardzo proszę by rodzice,młodzież , dzieci zasiadła z seniorami w domach przy kawie i ziście i pooglądali stare zdjęcia. Z opowiadań starszych bardzo wiele można się dowiedzieć i może przy tych wspólnych chwilach natraficie na zdjęcie pomnika.
Oto bliższa informacja opisu pomnika i inicjatywy jaką podjęto :
„Budowa pomnika została zainicjowana na jednym zebraniu grupy Czyżowice Zw.Powstańców Śląskich. Miał to być postument zbudowany w Czyżowicach dla poległych 7 powstańców z Czyżowic. Podałem myśl, żeby zbudować pomnik na cmentarzu w Jedłowniku., jako spólnej mogiły dla wszystkich poległych 8 komp. 14 p.p. Pochodzących też z tej samej parafii Jedłownik, do której należą wioski Czyżowice, Turza i Turzyca. Wykonałem projekt pomnika z betonu w formie ołtarza zbudowanego nad mogiłą. Dla przechowania aktu erekcyjnego wraz z wykazem poległych przewidziałem wystającą szafkę betonową w formie tabernakulum. W zbiórce funduszów na budowę pomnika wyróżniki się Matuszczyk Alojzy i Mokry z Jedłownika oraz Wojciech Prokop z Wodzisławia. Roboty murarskie i betoniarskie zostały wykonane przez Mrniołów z Turzycy oraz ?( nie można odczytać z dokumentu nazwiska ) z Jedłownika.
Zużyto całość cementu na budowę cokołu pomnika, na zasklepienie mogiły, na wykonanie płyty przed pomnikiem oraz 8 słupków na podtrzymanie łańcucha jako ogrodzenia mogiły.
Na tabernakulum umieściłem Krzyż Powstańczy wykonany z betonu a po każdej stronie tabernakulum wyrzeźbiłem wypukły wianek laurowy.
Na dolnej części cokołu wykonałem napis w betonie :
1)rzeźbą wypukłą : CZEŚĆ POLEGŁYM POWSTAŃCOM
2)rzeźbą wklęsłą : Za wiarę i Wolność Ojczyzny
3)rzeźbą wklęsłą : Nie rzucim ziemi – skąd nasz Ród !
Odsłonięcia pomnika dokonał ówczesny Wojewoda Śląski Michał Grażyński. Fotografia pomnika była umieszczona w ilustrowanym dodatku niedzielnym „Polonica”.
W 1939 r. okupant hitlerowski nakazał zburzyć pomnik. Obecnie byłoby na czasie pomyśleć o zbudowaniu podobnego pomnika na cmentarzu.
Rybnik, dnia 10.II.54 Krakowczyk Franciszek ”.
Jeśli ktoś z Was natrafi na fotografię proszę o zeskanowanie i przesłanie na e- mail marzena@jedlownik.pl lub przyniesienie do kancelarii parafialnej albo zakrystii w podpisanej kopercie, po zeskanowaniu zdjęcie zostanie oddane.
Machnik Marzena.
Mój artykuł UW październik 2009 rok.
Historia naszego Jedłownika każdemu jest znana , jednak niektóre wiadomości pozostają zagadką i nie do końca można je umiejscowić. Tak jest właśnie z wiadomością , właściwie e- mailem od Pana Marcina Borgieł z Czechowic – Dziezic.
W połowie czerwca poprzez stronę naszej Dzielnicy www.jedlownik.pl , którą prowadzę dostałam e- mail w , którym Pan Marcin pyta mnie o Pomnik Powstańców Śląskich jaki znajdował się na cmentarzu przykościelnym do 1939 roku. Wiadomość mnie zdziwiła , bo jedyny Pomnik Powstańców jaki pamiętam jest na cmentarzu przy ul.Rogowskiej z ul.ks.Roboty.
Jak pisze dalej Pan Marcin :
„Inicjatorem budowy tego pomnika był mój nieżyjący już dziadek : Franciszek Krakowczyk - powstaniec śląski z Czyżowic. Odsłonięcia dokonał w latach 20-tych wojewoda Michał Grażyński. Posiadam dokładny opis tego pomnika a także wiele informacji pisemnych na ten temat, a także na temat powstań i kuźni polskości na tym terenie (notatki mojego dziadka - część, to dokumenty do Zbowid-u z lat 50-tych). Chętnie służę pomocą. Nie znalazłem informacji, czy w Jedłowniku znajduje się jakiś pomnik upamiętniający walkę powstańców o polskość.”
Odpisując wspomniałam o istniejącym pomniku i obiecałam poinformować się w tym temacie w Kancelarii parafialnej. Poprosiłam , również o zeskanowanie dokumentów dotyczących pomnika i przesłanie ich do mnie. Sprawę razem z dokumentami przedstawiłam w kancelarii parafialnej. Ksiądz Proboszcz o istnieniu tego pomnika również słyszał, jednak w archiwum parafialnym nie ma jak dotąd żadnej wzmianki na ten temat czy fotografii, więc sprawa zostaje otwarta i ks Proboszcz wyraził , również zainteresowanie tematem.
Ja postanowiłam więc „drążyć temat dalej” :)
Napisałam e-mail do Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Niestety stamtąd nie przyszła pomyślna wiadomość , jedyne fotografie z odsłonięć pomników przez wojewodę M. Grażyńskiego były , ale z Żor i Rybnika.
Skutkiem tej wiadomości był kolejny e- mail do Muzeum w Wodzisławiu Śląskim.
Przedstawiłam sprawę i poprosiłam o pomoc. Tu niestety , kolejny brak fotografii jednak informacje na temat pomnika są , co mnie ucieszyło.
Odpowiedź z muzeum :
„Jeżeli chodzi o ów pomnik to udało nam się znaleźć informację, że pomnik został wyburzony na zlecenie hitlerowców, którzy kazali pomnik zniszczyć samym powstańcom z Jedłownika, którzy w 1927 roku własnoręcznie go wybudowali. Oto nazwiska: Gardiusz Roman i Emil, Pękała Alfred, Cichy Karol, Grabiec Roman i inni. Poza tym jedyne zdjęcia jakie posiadamy dotyczą odsłonięcia nowego pomnika w 1972 roku”.
Poszukiwania fotografii trwają nadal. Stąd apel do Was kochani , którzy trzymacie w rękach ten numer naszej gazetki parafialnej o pomoc. Bardzo proszę by rodzice,młodzież , dzieci zasiadła z seniorami w domach przy kawie i ziście i pooglądali stare zdjęcia. Z opowiadań starszych bardzo wiele można się dowiedzieć i może przy tych wspólnych chwilach natraficie na zdjęcie pomnika.
Oto bliższa informacja opisu pomnika i inicjatywy jaką podjęto :
„Budowa pomnika została zainicjowana na jednym zebraniu grupy Czyżowice Zw.Powstańców Śląskich. Miał to być postument zbudowany w Czyżowicach dla poległych 7 powstańców z Czyżowic. Podałem myśl, żeby zbudować pomnik na cmentarzu w Jedłowniku., jako spólnej mogiły dla wszystkich poległych 8 komp. 14 p.p. Pochodzących też z tej samej parafii Jedłownik, do której należą wioski Czyżowice, Turza i Turzyca. Wykonałem projekt pomnika z betonu w formie ołtarza zbudowanego nad mogiłą. Dla przechowania aktu erekcyjnego wraz z wykazem poległych przewidziałem wystającą szafkę betonową w formie tabernakulum. W zbiórce funduszów na budowę pomnika wyróżniki się Matuszczyk Alojzy i Mokry z Jedłownika oraz Wojciech Prokop z Wodzisławia. Roboty murarskie i betoniarskie zostały wykonane przez Mrniołów z Turzycy oraz ?( nie można odczytać z dokumentu nazwiska ) z Jedłownika.
Zużyto całość cementu na budowę cokołu pomnika, na zasklepienie mogiły, na wykonanie płyty przed pomnikiem oraz 8 słupków na podtrzymanie łańcucha jako ogrodzenia mogiły.
Na tabernakulum umieściłem Krzyż Powstańczy wykonany z betonu a po każdej stronie tabernakulum wyrzeźbiłem wypukły wianek laurowy.
Na dolnej części cokołu wykonałem napis w betonie :
1)rzeźbą wypukłą : CZEŚĆ POLEGŁYM POWSTAŃCOM
2)rzeźbą wklęsłą : Za wiarę i Wolność Ojczyzny
3)rzeźbą wklęsłą : Nie rzucim ziemi – skąd nasz Ród !
Odsłonięcia pomnika dokonał ówczesny Wojewoda Śląski Michał Grażyński. Fotografia pomnika była umieszczona w ilustrowanym dodatku niedzielnym „Polonica”.
W 1939 r. okupant hitlerowski nakazał zburzyć pomnik. Obecnie byłoby na czasie pomyśleć o zbudowaniu podobnego pomnika na cmentarzu.
Rybnik, dnia 10.II.54 Krakowczyk Franciszek ”.
Jeśli ktoś z Was natrafi na fotografię proszę o zeskanowanie i przesłanie na e- mail marzena@jedlownik.pl lub przyniesienie do kancelarii parafialnej albo zakrystii w podpisanej kopercie, po zeskanowaniu zdjęcie zostanie oddane.
Machnik Marzena.
Mój artykuł UW październik 2009 rok.