Góra św.Anny - ANNABERG
Zdjęcia - kliknij
Sanktuarium
Kościół św. Anny
Przypuszcza się, że pierwszy kościół został zbudowany w tym miejscu na przełomie lat 1480-85. Fundatorami kościoła byli Mikołaj i Krzysztof Strzała, właściciele gruntów w Porębie, Leśnicy i Żyrowej. Pierwsza urzędowa wzmianka o istnieniu kościoła na Górze Chełmskiej pochodzi z 25 czerwca 1516 i znajduje się w piśmie biskupa wrocławskiego Jana V Turzo. Dokument ten mówi o przekazaniu przez Mikołaja Strzałę kaplicy na Górze Chełmskiej w zarząd proboszcza z Leśnicy. Inna wiadomość pochodzi z 1599 r. Zawarta jest w przemówieniu archidiakona opolskiego Jana Kuna i dotyczy kościółka na Mons Divae Annae.
W 1673 r. kościół został rozbudowany z fundacji rodziny de Gaschin i na nowo konsekrowany przez biskupa wrocławskiego Karola Franciszka Neandra de Petersdorf w dniu 30 kwietnia 1673 roku. Biskup poświęcił wówczas nowe boczne ołtarze i dwa dzwony - św. Anny i św. Franciszka.
Kalwaria
Na wschodnim i południowym zboczu Góry św. Anny między drzewami rozciąga się "wieniec" 40 kaplic kalwaryjskich. Kalwaria wzniesiona została staraniem Jerzego Adama de Gaschin w latach 1700-1709. Najpierw powstały trzy duże kościoły i 30 małych kaplic męki Pańskiej, a w późniejszym czasie pozostałe.
Ukształtowanie terenu Góry sprzyjało temu, aby "wkomponować" w nie miejsca związane z wydarzeniami ostatnich dni ziemskiego życia Jezusa. Podobnie jak w Jerozolimie, na wschód od miasta rozciąga się wąwóz Doliny Jozafata z Kościołem Grobu Maryi. Powyżej Góra Oliwna, z kaplicami Modlitwy w Ogrójcu i Zdrady Judasza. Na południowo-zachodniej stronie góry mieści się Golgota, na której ustawiono trzy krzyże. Znajduje się tu również Kościół św. Krzyża z ostatnimi stacjami Męki Pańskiej i nieco dalej Kaplica Grobu Pańskiego, wyglądająca dokładnie tak samo jak w Bazylice Bożego Grobu w Jerozolimie. "Nowa Jerozolima" - mówiono o tej Kalwarii, która zbudowana została wg projektu Domenico Signo, włoskiego architekta osiadłego w Opolu.
W 1766 r. O. Stefan Staniewski opracował program nabożeństw odprawianych na Kalwarii. Modlitwy i pieśni kalwaryjskie O. Wacław Wachmański umieścił w wydanym po polsku w 1767 r. modlitewniku: "Nowa Jerozolima albo kalwarya całey Męki Jezusowej i Bolesnej Matki Jego Maryi Panny na Górze Chełma a teraz świętej Anny, nazwanych od jaśnie wielmożnych fundatorów Grafów de Gaschin wystawiona, zaś roku pańskiego 1764 w uroczystość Krzyża Świętego zaprowadzona". Rok później ukazał się modlitewnik w języku niemieckim. Z upływem lat Kalwaria była powiększana i dzięki staraniom opiekunów nabierała urody. W trosce o pielgrzymów, którzy przybywając na obchody kalwaryjskie szukali w upalne dni nieco cienia, br. Natalis rozpoczął w 1862 r. zadrzewianie kalwarii. Drzewa posadzone do 1870 roku jeszcze do dzisiaj stoją, dając pielgrzymom ochłodę.
Franciszkanie
Legenda 94-letniej mieszkanki Leśnicy Justyny Lenke z 1682 r., przedstawiona na witrażu w Bazylice, mówi o tym, co widywały straże czuwające na murach miejskich Leśnicy: "widywały o północy ogromną jasność ponad szczytem. W tej jasności widywano również wstępujących do góry franciszkanów niosących zapalone świece i figurę Chrystusa Ukrzyżowanego..." Jak było naprawdę? Przed przybyciem franciszkanów, kościółek ze szczytu Chełmskiego podlegał przez wiele lat proboszczowi z Leśnicy, który "nie był w stanie otoczyć go odpowiednią opieką duszpasterską; nie było tu codziennych nabożeństw". Ówczesny właściciel Poręby, do której należała Góra Chełmska - hrabia Melchior Ferdynand de Gaschin - "powziął zamiar, aby dla nieustającego kultu św. Anny, sprowadzić do kościoła na Górę Franciszkanów".
Dopiero sytuacja polityczna pozwoliła na realizację zamierzeń hrabiego. W roku 1655 podczas wojny polsko szwedzkiej, kiedy wojska szwedzkie zagroziły Małopolsce, hetman Czarniecki broniąc Krakowa przed Szwedami nakazał spalić klasztor Franciszkanów-Reformatów Prowincji Małopolskiej, przylegający do zewnętrznych murów miasta. Istniała obawa, że Szwedzi z łatwością zdołają poprzez zabudowania klasztorne pokonać mury i dostać się do miasta. Wysiedleni franciszkanie udali się do swojego klasztoru w Gliwicach. Za mało było tam miejsca dla 40 zakonników.
W obliczu takiej sytuacji i przy trzeciej już prośbie hrabiego Melchiora Ferdynanda, władze zakonne na Kapitule pod przewodnictwem O. Krystiana Chojeckiego, dnia 14 października 1655 r. zdecydowały się wysłać 22 zakonników, by opiekowali się kościołem św. Anny.
Pierwsi bracia (w tym 13 studentów) przybyli pod przewodnictwem O. Franciszka Rychłowskiego w uroczystość Wszystkich Świętych tego samego roku. Ponieważ na Górze św. Anny nie było budynku mieszkalnego, pierwszy rok franciszkanie mieszkali przy kościółku cmentarnym w Leśnicy, budując jednocześnie drewniany klasztor na Górze. Dnia 6 sierpnia 1656 r. franciszkanie otrzymali klucze do kościoła i akt darowizny terenu.
Sanktuarium
Kościół św. Anny
Przypuszcza się, że pierwszy kościół został zbudowany w tym miejscu na przełomie lat 1480-85. Fundatorami kościoła byli Mikołaj i Krzysztof Strzała, właściciele gruntów w Porębie, Leśnicy i Żyrowej. Pierwsza urzędowa wzmianka o istnieniu kościoła na Górze Chełmskiej pochodzi z 25 czerwca 1516 i znajduje się w piśmie biskupa wrocławskiego Jana V Turzo. Dokument ten mówi o przekazaniu przez Mikołaja Strzałę kaplicy na Górze Chełmskiej w zarząd proboszcza z Leśnicy. Inna wiadomość pochodzi z 1599 r. Zawarta jest w przemówieniu archidiakona opolskiego Jana Kuna i dotyczy kościółka na Mons Divae Annae.
W 1673 r. kościół został rozbudowany z fundacji rodziny de Gaschin i na nowo konsekrowany przez biskupa wrocławskiego Karola Franciszka Neandra de Petersdorf w dniu 30 kwietnia 1673 roku. Biskup poświęcił wówczas nowe boczne ołtarze i dwa dzwony - św. Anny i św. Franciszka.
Kalwaria
Na wschodnim i południowym zboczu Góry św. Anny między drzewami rozciąga się "wieniec" 40 kaplic kalwaryjskich. Kalwaria wzniesiona została staraniem Jerzego Adama de Gaschin w latach 1700-1709. Najpierw powstały trzy duże kościoły i 30 małych kaplic męki Pańskiej, a w późniejszym czasie pozostałe.
Ukształtowanie terenu Góry sprzyjało temu, aby "wkomponować" w nie miejsca związane z wydarzeniami ostatnich dni ziemskiego życia Jezusa. Podobnie jak w Jerozolimie, na wschód od miasta rozciąga się wąwóz Doliny Jozafata z Kościołem Grobu Maryi. Powyżej Góra Oliwna, z kaplicami Modlitwy w Ogrójcu i Zdrady Judasza. Na południowo-zachodniej stronie góry mieści się Golgota, na której ustawiono trzy krzyże. Znajduje się tu również Kościół św. Krzyża z ostatnimi stacjami Męki Pańskiej i nieco dalej Kaplica Grobu Pańskiego, wyglądająca dokładnie tak samo jak w Bazylice Bożego Grobu w Jerozolimie. "Nowa Jerozolima" - mówiono o tej Kalwarii, która zbudowana została wg projektu Domenico Signo, włoskiego architekta osiadłego w Opolu.
W 1766 r. O. Stefan Staniewski opracował program nabożeństw odprawianych na Kalwarii. Modlitwy i pieśni kalwaryjskie O. Wacław Wachmański umieścił w wydanym po polsku w 1767 r. modlitewniku: "Nowa Jerozolima albo kalwarya całey Męki Jezusowej i Bolesnej Matki Jego Maryi Panny na Górze Chełma a teraz świętej Anny, nazwanych od jaśnie wielmożnych fundatorów Grafów de Gaschin wystawiona, zaś roku pańskiego 1764 w uroczystość Krzyża Świętego zaprowadzona". Rok później ukazał się modlitewnik w języku niemieckim. Z upływem lat Kalwaria była powiększana i dzięki staraniom opiekunów nabierała urody. W trosce o pielgrzymów, którzy przybywając na obchody kalwaryjskie szukali w upalne dni nieco cienia, br. Natalis rozpoczął w 1862 r. zadrzewianie kalwarii. Drzewa posadzone do 1870 roku jeszcze do dzisiaj stoją, dając pielgrzymom ochłodę.
Franciszkanie
Legenda 94-letniej mieszkanki Leśnicy Justyny Lenke z 1682 r., przedstawiona na witrażu w Bazylice, mówi o tym, co widywały straże czuwające na murach miejskich Leśnicy: "widywały o północy ogromną jasność ponad szczytem. W tej jasności widywano również wstępujących do góry franciszkanów niosących zapalone świece i figurę Chrystusa Ukrzyżowanego..." Jak było naprawdę? Przed przybyciem franciszkanów, kościółek ze szczytu Chełmskiego podlegał przez wiele lat proboszczowi z Leśnicy, który "nie był w stanie otoczyć go odpowiednią opieką duszpasterską; nie było tu codziennych nabożeństw". Ówczesny właściciel Poręby, do której należała Góra Chełmska - hrabia Melchior Ferdynand de Gaschin - "powziął zamiar, aby dla nieustającego kultu św. Anny, sprowadzić do kościoła na Górę Franciszkanów".
Dopiero sytuacja polityczna pozwoliła na realizację zamierzeń hrabiego. W roku 1655 podczas wojny polsko szwedzkiej, kiedy wojska szwedzkie zagroziły Małopolsce, hetman Czarniecki broniąc Krakowa przed Szwedami nakazał spalić klasztor Franciszkanów-Reformatów Prowincji Małopolskiej, przylegający do zewnętrznych murów miasta. Istniała obawa, że Szwedzi z łatwością zdołają poprzez zabudowania klasztorne pokonać mury i dostać się do miasta. Wysiedleni franciszkanie udali się do swojego klasztoru w Gliwicach. Za mało było tam miejsca dla 40 zakonników.
W obliczu takiej sytuacji i przy trzeciej już prośbie hrabiego Melchiora Ferdynanda, władze zakonne na Kapitule pod przewodnictwem O. Krystiana Chojeckiego, dnia 14 października 1655 r. zdecydowały się wysłać 22 zakonników, by opiekowali się kościołem św. Anny.
Pierwsi bracia (w tym 13 studentów) przybyli pod przewodnictwem O. Franciszka Rychłowskiego w uroczystość Wszystkich Świętych tego samego roku. Ponieważ na Górze św. Anny nie było budynku mieszkalnego, pierwszy rok franciszkanie mieszkali przy kościółku cmentarnym w Leśnicy, budując jednocześnie drewniany klasztor na Górze. Dnia 6 sierpnia 1656 r. franciszkanie otrzymali klucze do kościoła i akt darowizny terenu.